îãåøéí ðåñôéí
	ùéçú äùáåò âìéåï 1310 - ëì äîãåøéí áøöó
	àéøåò áìúé-ðéúï ìòøòåø
	éù çãù
	äúùåáä ìîìàëéí
	ëéáåã àá åàí
	àéåí ìà îôçéã
	äøâùú ä÷ãåùä
	äñéãåø ùì äàí
	úåøä ìòúéã ìáåà
	àéúîø, ùðä àçøé: äëàá åäöîéçä
	ëéáåã àá åàí

îñ' 1310, òøá ùáú-÷åãù ôøùú éúøå, é"æ áùáè ä'úùò"á (10.02.2012)

éåöà ìàåø òì-éãé öòéøé àâåãú çá"ã - äîøëæ (ò"ø)

ú"ã 14 ëôø çá"ã 60840, èì' 072-2770100, ô÷ñ: 03-9606169

òåøê: îðçí áøåã   Ÿ  éå"ø: äøá éåñó éöç÷ äëäï àäøåðåá

 òîãä ùáåòéú

àéøåò áìúé-ðéúï ìòøòåø

ìîòîã-äø ñéðé àéï î÷áéìåú áùåí àåîä åìùåï. àí äåà ìà äéä îúøçù, ìà äééúä ùåí àôùøåú ìäîöéà àåúå

äùáåò àðå ÷åøàéí áúåøä òì îòîã äø ñéðé ùáå ðéúðä äúåøä ìòí-éùøàì. æå äééúä äúâìåú éçéãä áîéðä ùì áåøà äòåìí ìòéðé ëì äòí.

ìîòîã-äø ñéðé àéï î÷áéìåú áùåí àåîä åìùåï. ëì äãúåú åäàîåðåú îáåññåú òì 'ðáéàéí' ùøàå ãáøéí, ùîòå ÷åìåú àå çìîå çìåîåú. äéäãåú äéà äàçú åäéçéãä ùáä úéàåø îôåøè òì äúâìåú àìå÷éú ùàéøòä ìòéðé ëì òí éùøàì, åæä î÷åø ëåçä åòåöîúä.

ä÷á"ä òöîå àåîø æàú ìîùä øáðå: "äðä àðëé áà àìéê áòá-äòðï, áòáåø éùîò äòí áãáøé òîê åâí áê éàîéðå ìòåìí". ëé àëï, ãåå÷à áæëåú îòîã-äø ñéðé éù ìãú-éùøàì úå÷ó áìúé-îòåøòø.

òãåú äéñèåøéú

úîéã éëåì ì÷øåú ùàãí áòì ëøéæîä åéëåìú äùôòä òì áðé-àãí éáåà åéöéâ àú òöîå ë'ðáéà' åéåìéê àçøéå àú äöéáåø. äúåøä òöîä îæäéøä îôðé àôùøåú ëæàú. ìëï ìà øöä ä÷á"ä ìáññ àú äúåøä òì ðáåàú îùä øáðå áìáã, àìà äåà ðúâìä áëáåãå åáòöîå àì ëì àçã åàçú îáðé-éùøàì (ùîðå ëîä îéìéåðéí), åáîòîã ðùâá åàãéø äùîéò àú ãéáøåúéå ìòéðéäí åáàåæðéäí (åçæ"ì àåîøéí ùâí ðùîåú ëì áðé äãåøåú äáàéí ðëçå áîòîã äø ñéðé).

îòîã äø ñéðé ÷éáì àôåà àåôé ùì àéøåò äéñèåøé, àùø ìå äéå ùåúôéí îéìéåðé áðé-àãí. äåà àéðå úìåé áàîåðä áàéù ëæä àå àçø, àìà æå òãåú äéñèåøéú îôåøèú, äîåòáøú îàá ìáðå ìàåøê äãåøåú. àí äåà ìà äéä îúøçù, ìà äééúä ùåí àôùøåú ìäîöéà àåúå, áîéåçã àí îáéàéí áçùáåï ùæä àéðå ñúí àéøåò åñéôåø, àìà éù ìå äéáèéí îçééáéí, äî÷éôéí àú ëì çéé äàãí. ëì æä òåùä àåúå áìúé-ðéúï ìòøòåø.

äúå÷ó äîåçìè ùì îòîã äø ñéðé îàôùø ìúåøä ì÷áåò ëìì: àí áéåí îï äéîéí éáåà ðáéà àå çåìí-çìåí åéçåìì àåúåú åîåôúéí îåôìàéí áéåúø, åéöéâ àú òöîå ëîé ùä÷á"ä ãéáø òîå, àìà ùéàîø ãáø äñåúø áîùäå àú äúåøä ùðéúðä áäø ñéðé – éëåìéí àðå ìäéåú áèåçéí ùù÷ø äåà ãåáø. ëé äúåøä äæàú, ùðéúðä ìòéðé ëì äòí, äéà ãáø-ä' ùìà éùúðä åìà éåîø ìòåìí.

ì÷øàú ñâéøú äîòâì

áîòîã äø ñéðé ðòùéðå òí îéåçã áîéðå, 'òí ñâåìä'. äåèì òìéðå äúô÷éã ì÷ãù àú äòåìí åìäôéõ áòåìí ëåìå àú äàîåðä áà-ì àçã. ðãåãéå äøáéí ùì òí-éùøàì áëì àøöåú úáì ìà äéå òéðåé åñáì áìáã. áðãåãéí äàìä äòí äéäåãé äâùéí àú äùìéçåú äàìå÷éú ùäåèìä òìéå, åäáéà àú àåø ä÷ãåùä ìëì äòåìí ëåìå.

òëùéå àðå òåîãéí ì÷øàú ñâéøú äîòâì. äîäìê ùðôúç áîòîã äø ñéðé òåîã ìäñúééí. àðå ÷øåáéí ìñåó äîñò, åìùìá äçãù ùééôúç ááéàú îùéç-öã÷ðå. á÷øåá ðæëä ìøàåú áîå-òéðéðå îä ôòì äòí äéäåãé áàìôé äùðéí ùçìôå îàæ îòîã äø ñéðé, åàéê äëùéø àú äòåìí ëåìå ì÷øàú äâàåìä.

"åëì äòí øåàéí àú ä÷åìåú". öéåø ùì áøåê ðçùåï, çáøåï

  éù çãù

ëéðåñ äùìåçåú

áùáåò äáà ééôúç äëéðåñ äòåìîé ùì äùìåçåú – ðùåú äùìåçéí îëì ÷öååé úáì. äëéðåñ ðòøê áîøëæ çñéãåú çá"ã ááøå÷ìéï, ðéå-éåø÷. äåà îú÷ééí áëì ùðä ñîåê ìë"á áùáè, éåí-äùðä ìäñúì÷åú äøáðéú çéä-îåù÷à ùðéàåøñåï, øòééúå ùì äøáé îìéåáàååéèù. ëàìó ùìåçåú, îëì ÷öååú úáì, áàåú ìëéðåñ åäï éãåðå ááòéåú äîéåçãåú ùòîï îúîåããú ùìéçú çá"ã, îçéðåê äéìãéí áî÷åîåú ðéãçéí åòã ôòéìåú öéáåøéú á÷øá ðùéí åáðåú.

éù éãéãéí áòåìí

ùø-äçåõ ùì ÷ðãä, îø â'åï áééøã, áé÷ø áùáåò ùòáø áëôø-çá"ã, ëàåøç àâåãú çñéãé çá"ã, åôâù ðöéâåú ùì îùôçåú ðôâòé èøåø. äåà ùîò îôéäï àú ñéôåøéäï ä÷ùéí, åäúâøù òã ãîòåú. ùø-äçåõ ñéôø, ëé áúçéìú ãøëå äãéôìåîèéú ùàì àú äîîåðä òìéå ëéöã ÷ðãä öøéëä ìäâéá òì éøé ùáåöò àæ ìòáø îèåìä. äìä äùéá ìå: "àéððå îúòøáéí, ëé àéððå éåãòéí ìäáçéï áéï ëåáò ùçåø ìëåáò ìáï". áúâåáä öééø òì ãó âãåì ëåáò ìáï åëåáò ùçåø, åöééï ëé äëåáò äìáï äåà éùøàì, îãéðä éãéãåúéú, åäëåáò äìáï äåà çéæáàììä, àøâåï èøåø åàåééá îø. "æå ääáçðä äáøåøä, åàðé éåãò ìàéæä öã àðé ùééê", äöäéø.

ú÷ìéè çãù

äîôé÷ éåñé èéáøâ îâéù àú ùøâé – ú÷ìéè çãù ùì ùøâé âùèèðø, æîø çñéãé öòéø åîáèéç. áú÷ìéè àçã-òùø ùéøéí. èì' 1-700-704120 http://www.judaica-il.com/site. .

  ùìçï ùáú

äúùåáä ìîìàëéí

äâîøà îñôøú ùëàùø îùä øáðå òìä ìîøåí, ëãé ì÷áì àú äúåøä, áàå äîìàëéí ìôðé ä÷á"ä åèòðå: "úðä äåãê òì äùîéí". äí øöå ùäúåøä úéðúï ìäí, ùäìåà äúåøä äéà øåçðéú áîäåúä, åìëï øàåé ùúéðúï ìîìàëéí äøåçðééí, åìà ìéåùáé áúé-çåîø áòåìí äâùîé.

äåøä ä÷á"ä ìîùä ìäùéá ìîìàëéí, åîùä ùàì àåúí: "ìîöøéí éøãúí?! äìåà ðàîø áúåøä 'àðåëé ä'... àùø äåöàúéê îàøõ îöøéí'. òåã ðàîø áúåøä 'ëáã àú àáéê åàú àîê'. àá åàí éù ìëí? éöø äøò éù áéðéëí?". áëê ñúí àú èòðåú äîìàëéí.

úåøä øåçðéú

úùåáúå ùì îùä ãåøùú áéàåø: äìåà äîìàëéí áé÷ùå ìòöîí àú äúåøä ëôé ùäéà ÷ééîú áòåìîåú äøåçðééí, åàí-ëï áîä äùéá ìäí îùä ëùäåëéç ùäúåøä äâùîéú ìà ðåòãä áòáåøí?

àîðí 'àá åàí' âùîééí àéï ìîìàëéí, àáì âí áòåìîåú äøåçðééí ÷ééí îåùâ ùì 'àá åàí', áãåîä ìîàîø çæ"ì 'åùéððúí ìáðéê – àìå äúìîéãéí'. ëìåîø, îìàê ùî÷áì ùôò îîìàê ùìîòìä îîðå, éëåì ìøàåú áå 'àá', åéëåì ìäçéì òìéå àú äãéáø "ëáã àú àáéê". åëê áëì òðééðé äúåøä, ù÷ééîéí âí áîéùåø äøåçðé. îãåò àôåà ìà é÷áìå äîìàëéí àú äúåøä?

ëåçä ùì äàáå÷ä

àìà úùåáúå ùì îùä äáäéøä ìîìàëéí ùäúåøä öøéëä ìäéðúï ãåå÷à ìáðé-äàãí áòåìí äæä äúçúåï, îùåí ùëì òðééðä ùì äúåøä ìôòåì áòåìí äæä äâùîé. àîðí äúåøä ÷ééîú âí áòåìîåú äøåçðééí, åìåîãéí àåúä âí á'îúéáúà ãø÷éò' [=ááéú-äîãøù ùáùîéí], åùí äìéîåã äåà àó ðòìä éåúø åøåçðé éåúø – àáì äúëìéú ùì äúåøä äåà ìôòåì ãåå÷à ëàï ìîèä.

áúåøú äçñéãåú îåáà òì ëê îùì îàáå÷ä âãåìä, ùâãåìúä åòåöîúä ðáçøú ãåå÷à òì-éãé ëåçä ìäàéø âí ìîøç÷éí. àîðí ùí îàéø àåø ÷èï åçìù áìáã, åàéìå á÷øáú äàáå÷ä äàåø âãåì åçæ÷ ìàéï ùéòåø, àáì ãåå÷à ùí áàä ìéãé áéèåé òåöîúä ùì äàáå÷ä.

ëåç ä÷ãåùä

æä îä ùîùä øáðå àîø ìîìàëéí: "éöø äøò éù áéðéëí?". ãåå÷à ùôìåúå ùì äòåìí äæä äâùîé, ùáå éù éöø äøò åöøéê ìäéìçí áøò åìòîåã áðéñéåðåú – äéà äîáéàä ìéãé áéèåé àú òåöîúä ùì ä÷ãåùä äàìå÷éú, ùáëåçä ìäàéø âí àú äçåùê ùì äòåìí äæä äúçúåï.

áòåìí äæä òöîå îúâìä ä÷á"ä ãåå÷à áîöååú äîòùéåú, éåúø îáîöååú äøåçðéåú, ëîå àäáä åéøàä. ëé ëëì ùä÷ãåùä éåøãú ìøáãéí äúçúåðéí éåúø åîøåîîú âí àåúí – áëê áà ìéãé áéèåé äëåç äàìå÷é äàéï-ñåôé, ùéëåì ìäàéø åì÷ãù âí àú äòåìí äæä äúçúåï åìòùåú îîðå ãéøä ìå éúáøê.

 (úåøú îðçí ëøê ëä, òî' 28)  

  îï äîòééï

ëéáåã àá åàí

ä÷á"ä ùåúó

"ëáã àú àáéê åàú àÄîê ìîòï éàøéëåï éîéê" (ùîåú ë,éá). úðå øáðï: ùìåùä ùåúôéí äí áàãí, ä÷á"ä àáéå åàéîå. áæîï ùàãí îëáã àú àáéå åàú àéîå, àåîø ä÷á"ä: îòìä àðé òìéäí ëàéìå ãøúé áéðéäí åëéáãåðé. áæîï ùàãí îöòø àú àáéå åàú àéîå, àåîø ä÷á"ä: éôä òùéúé ùìà ãøúé áéðéäí, ùàìîìà ãøúé áéðéäí – öéòøåðé.

(éì÷åè ùîòåðé)

ëáåã åîåøà

úðå øáðï: àéæäå îåøà åàéæäå ëáåã? "îåøà" – ìà òåîã áî÷åîå åìà éåùá áî÷åîå åìà ñåúø àú ãáøéå åìà îëøéòå. "ëáåã" – îàëéì åîù÷ä, îìáéù åîðòéì, îëðéñ åîåöéà.

(÷éãåùéï ìà,á)

áòìé áçéøä

àó-òì-ôé ùòé÷ø ääåìãä úìåéä ááøëúå ùì ä÷á"ä, éù ìøàåú áäåøéí ùåúôéí ì÷á"ä áäåìãú äáï, îùåí ùäí áòìé øöåï åáçéøä. ìëï äúåøä öéååúä àú äàãí ìëáãí, ëé äí ñéáú äéåúå áòåìí.

(ñôø äîàîøéí úùé"à) 

àøéëåú éîéí àîéúéú

"àøéëåú éîéí" àéðä ñúí àøéëåú ùðéí, ëé éù àãí ùçé ùðéí øáåú, àáì éîéå òåáøéí åçåìôéí åìà ðùàø îäí îàåîä áãáøé äðöç ùì òí-éùøàì – úåøä, éøàú-ùîéí åîéãåú èåáåú, ùðæëøéí ìãåøé-ãåøåú. àøéëåú éîéí äéà ëàùø ðåñó òì àøéëåú äùðéí, ëì éåí áçéé äàãí îìà úåøä åòáåãä.

(äøáé äøéé"ö îìéåáàååéèù)

òì-àó äàæäøåú

ùìåù ôòîéí äúåøä îæäéøä òì ëéáåã àá åàí, åàéìå òì ëéáåã áï àéï àôéìå àæäøä àçú. åàó-òì-ôé-ëï ëì ääåøéí îåñøéí àú ðôùí áòáåø áðéäí, åàéìå áï ùîåñø àú ðôùå ìîòï äåøéå – àéï æä îöåé ëì-ëê.

(îàåöøðå äéùï)

ëùäáðéí ðòùéí äåøéí

"åøàä áðéí ìáðéê ùìåí òì éùøàì" (úäéìéí ÷ëç). ãøëí ùì áðéí ùäí îìàé èòðåú ëìôé ääåøéí, òì ùàéï äí ãåàâéí ìäí, åùàéï äí ðåúðéí ìäí ãé öåøëí. àáì ëùäí îâéòéí ìùìá ùì "øàä áðéí ìáðéê" – ëùäí òöîí ðòùéí äåøéí, åäí ùåîòéí îôé áðéäí àåúï èòðåú, ëé-àæ "ùìåí òì éùøàì" – äí îúçéìéí ìðäåâ áðåòí, åàéï ìäí òåã èòðåú àì äåøéäí.

(òìé æéú)

àñåø ìãåï

àá åáðå áàå ìäúãééï àöì äãééï øáé éöç÷ ôééâðáåéí. áùòú äãéåï ðäâ äáï áâñåú øáä, åìà ôñ÷ îìáæåú àú àáéå. ÷ôõ øáé éöç÷ îî÷åîå ðøâæ åðøòù åäåãéò ëé äåà ôåñì àú òöîå îìãåï áãéï æä, ëé ìàçø ùøàä àú ãøê äúðäâåúå ùì äáï ëìôé àáéå, äåà çù ùðäôê ìäéåú ùåðàå, åùåðà àñåø ìå ìãåï áãéï æä.

éåúø îëáåã ùîéí

øáé ùîòåï áï-éåçàé àåîø, âãåì ëéáåã àá åàí ùäòãéôå ä÷á"ä éåúø îëáåãå. ùáëáåã ä÷á"ä ðàîø (îùìé,â) "ëáã àú ä' îäåðê" – àí éù ìê, àúä çééá; åàí ìàå, àúä ôèåø. àáì áëáåã àá åàí ðàîø "ëáã àú àáéê åàú àîê", åàôéìå àúä îçæø òì äôúçéí.

(éøåùìîé ôàä)

  àîøú äùáåò

àéåí ìà îôçéã

øáé ÷ìåðéîåñ-÷ìîéù ùôéøà, äàãîå"ø îôéàñöðä, ìçí áú÷éôåú áéäåãéí ùäçìå ìôøåõ àú âãøé äúåøä åäîñåøú áòéøå. äììå, áçåöôúí, ùìçå ìäúøåú áå, ùàí ìà éôñé÷ ìäéìçí áäí, éìùéðå òìéå ìùìèåðåú ùäåà òåáø òì äçå÷ áðåùàå îùøú øá áéùøàì áùòä ùàéðå ãåáø ôåìðéú.

ëùäàãîå"ø ùîò æàú äåøä ìëðñ àú ëì äéäåãéí ááéú-äëðñú, åùí ðùà ãáøéí çåöáé ìäáåú òì äçåáä ìãáå÷ áúåøä åáîöååúéä åìà ìäéâøø àçø äøåçåú äîðùáåú áçåõ. áúåê äãáøéí äúìäá å÷øà á÷åì àãéø ìòáø àåúí ôåøöé-âãø: "ùåèéí ùáòåìí! àúí îàééîéí òìéé áäìùðä ìùìèåðåú. àðé îåñø àú ðôùé ì÷á"ä ôòîééí áéåí áàîøé 'ùîò éùøàì', åàúí çåùáéí ìäôçéãðé áæåèåú ëàìä?!".

ãáøéå äðìäáéí çãøå âí ììá àåúí éäåãéí, åîòúä äëðéòå àú òöîí ìôðé äàãîå"ø.

  ôúâí çñéãé

äøâùú ä÷ãåùä

"éù ãáøéí ùðéúðéí îìîòìä, àáì äøâùú ÷ãåùú äùáú ðéúðä ìéùøàì. ëôé ùéäåãé îúëåðï ìùáú åëôé ùäåà îðöì àåúä - ëê äåà îøâéù àú ÷ãåùú äùáú" (àãîå"ø äæ÷ï)

  îòùä ùäéä

äñéãåø ùì äàí

"äáàúé ìê îúðä ìéåí-äåìãúê", ÷øà ø' éåñó èìø áçâéâéåú, áäéëðñå äáéúä. ãéðä, äàéùä äöòéøä, ðùàä àìéå òéðééí ùåàìåú, åäåà äåùéè ìòáøä çáéìä ÷èðä. ãéðä ôúçä àú äòèéôä åàåø òìä áòéðéä. "æå äîúðä äé÷øä ìé áéåúø", àîøä áäëøú úåãä, ìîøàä äñéãåø äîäåãø ùáòìä äòðé÷ ìä, òí ä÷ãùä àéùéú.

ìãéðä îìàå àæ òùøéí ùðä. ùðúééí ÷åãí ìëï, áùðú úøô"á (1922), ðéùàä ìø' éåñó. äí äúâåøøå áòéø ðéøâäàæä áäåðâøéä. áðé-äæåâ äéå éãåòéí áîòùé äçñã ùìäí, åáéúí äéå ôúåç ìëì ðæ÷÷ å÷ùä-éåí. ãéðä äééúä øàùåðä ìäúðãá ìàøâï çúåðä ìëìä çñøú ëì, àå ìñééò ìçñøé-áéú. áîøåöú äùðéí ðåìãå ìäí ùìùä éìãéí, éäåãéú, éùé åòãéú, ùäúçðëå àó äí ìçñã åìðúéðä.

äçééí äùìååéí äåôøå òí ôøåõ îìçîú-äòåìí äùðééä. âæÅøåú çãùåú ööå îãé éåí áéåîå. éìãé îùôçú èìø ñáìå, ëùàø éìãé äéäåãéí, îäö÷åú åäùôìåú ááéú-äñôø. ëòáåø æîï ðñâø áéú-äñôø ìôðé éäåãéí.

äàéñåøéí úëôå åáàå. ðàñø òì äéäåãéí ìùáú áâðéí öéáåøééí. àñåø äéä ìòìåú ìàåèåáåñéí åìäéëðñ ìçðåéåú. äîöá äëìëìé äçîéø. âí ìáøåç ìà äéä ìàï. îòú ìòú äéå âåééí ðëðñéí ìáúé äéäåãéí åìå÷çéí îëì äáà ìéã. á÷åùé øá äöìéçä îùôçú èìø ìäú÷ééí áæëåú ôøä îðéáä, òã ùéåí àçã ì÷çå âí àåúä.

äáï, éùé, äéä éìã îåëùø åòãéï, àäåá òì ëåìí. äåà äáéï ëé áúðàéí äàìä ðçåõ ìå î÷öåò ùéëåì ìñô÷ ôøðñä, åìîã àú î÷öåò äçééèåú. äåà äéä àæ áï çîù-òùøä áìáã, àê ääçìèä äæàú äöéìä àú çééå àçø-ëê, áäéåúå áîçðä ääùîãä.

áéåí ùçåø àçã, á-17 áîøñ 1944, ôìùå äðàöéí ìòéø. ëì äéäåãéí äåòìå ìîùàéåú. éôä, àéîäÌ ùì ãéðä, äåùìëä áàëæøéåú åáôøàåú ìîùàéú, ìòéðé ãéðä åéìãéä. äéà ðçáìä ÷ùä åîúä áî÷åí.

îëàï äçìä ùøùøú ùì ñáì åòéðåééí. äí äåòáøå ìâèå, åùí çéå áöôéôåú åáúðàéí ÷ùéí áéåúø. àê äâøîðéí ãç÷å ìæøæ àú äùîãú äéäåãéí, åéåí àçã äåòìå ãéðä, ø' éåñó åéìãéäí ìøëáú ùäáéàä àåúí ìàåùååéõ.

áëì äæîðéí ä÷ùéí äúðçîä ãéðä áñéãåø ù÷éáìä îáòìä. äéà äöìéçä ìäñúéøå åì÷çúå òîä ìëì î÷åí. àê áòìåúä ìøëáú ìà ì÷çä òîä àú äñéãåø. àåìé ìà äñôé÷ä, åàåìé äãáø ðàñø òìéä.

áàåúå éåí ðîäø ðì÷çä ãéðä ìîùøôåú, òí áòìä åáúä äöòéøä, òãéú, áú äùù-òùøä. ùðé äéìãéí äàçøéí, éùé åéäåãéú, ðéöìå áðéñé-ðéñéí. ëîä åëîä ôòîéí äéä éùé áãøê ìîùøôåú, åáëì ôòí ðéöì áøâò äàçøåï.

øåç äçñã ùñôâ ááéú ðùàøä àéúå âí áúåôú. äåà äöìéç ìäâðéá ùàøéåú îæåï ìéìãéí øòáéí áîçðä. ëîå-ëï äöìéç áãøëéí îúåçëîåú ìäðéç úôéìéï îãé áå÷ø, áúåê äáìå÷ áàåùååéõ.

ìàçø äùåàä òìä éùé ìàøõ. äåà ä÷éí ëàï îùôçä, àê ëòáåø ëîä ùðéí äéâø ì÷ðãä. ðåìãå ìå àøáòä éìãéí, åàçøéäí ðëãéí åðéðéí ìøåá.

òáøå ùðéí. áùðú úùì"ã (1974) ðñò éùé ìá÷ø ááåãôùè ùáäåðâøéä. áùáú äìê ìáéú-äëðñú äâãåì áòéø. äàåìí äéä âãåì åîôåàø, àåìí äîúôììéí áå äéå îòèéí îàåã. ìéãå éùá éäåãé ùðøàä àåøç. äâáàé ðéâù àì äàéù åäâéù ìå ñéãåø ëøåê áëøéëä ðàä. "îúðä áòáåøê. îæëøú îäáé÷åø", àîø.

éùé ðéöì àú ääæãîðåú. âí äåà øöä ìéèåì òîå îæëøú, åáé÷ù îäâáàé ìúú âí ìå ñéãåø. äåà äáèéç ìúú áéåí øàùåï úøåîä ðàä ìáéú-äëðñú. äâáàé ðòðä áçôõ-ìá, äìê ìéøëúé áéú-äëðñú, åçæø åáéãå ñéãåø éùï åáìä îòè.

áñéåí äúôéìä äèîéï éùé àú äñéãåø áîâÅøú äùåìçï, åàçøé äùáú çæø ìáéú-äëðñú, äùàéø úøåîä ðàä åì÷ç àú äñéãåø. ááåàå ìáéúå äðéç àåúå áéï ñôøéå áìé ìôúåç àåúå, åäòðééï ðùëç îîðå ìâîøé.

òáøå òåã òùøéí åùáò ùðä. áùðú úùñ"à (2001) äçìéèå éùé åàùúå àñúø ìùåá ìàøõ. äí äçìå áàøéæú úëåìú äáéú. áîäìê äàøéæä øàä éùé àú äñéãåø äéùï ù÷éáì ááéú-äëðñú ááåãôùè. äåà ãôãó áãôéå äãäåééí, åàâá ëê ôúç àú äãó äøàùåï. äåà äáéè áëúåá, åôúàåí ðôìèä îôéå öò÷ä ùäçøéãä àú äáéú.

àùúå îéäøä àìéå åîöàä àåúå øåòã îäúøâùåú. äåà ìà äöìéç ìäåöéà îéìä îôéå, åø÷ äöáéò òì ää÷ãùä ùäééúä ëúåáä áñéãåø: "ìàùúé äé÷øä àéæáìä (ãéðä) áéåí äåìãúê ä-20, îáòìê éåñó. 24 ãöîáø, 1924"!

ðéøâäàæä äééúä øçå÷ä îàåã îáåãôùè, àê ëëì äðøàä àçøé äùåàä ðàñôå ñôøé ä÷åãù ùðåúøå á÷äéìåú äåðâøéä äçøáåú, åäåòáøå ìáéú-äëðñú äâãåì ááåãôùè. ëê äâéò ìùí âí äñéãåø ùì àéîå, åéã ääùâçä ëéååðä ùäñéãåø äæä éâéò ãåå÷à ìéãé áðä!

ëîä ùðéí ìàçø îëï æëä éùé ìðéðä, ùð÷øàä òì ùí àéîå, ãéðä. áäúøâùåú øáä äëøéæ éùé ëé ëàùø äðéðä úâéò ìâéì îöååú ú÷áì àú äñéãåø äé÷ø ùì àéîå.

éùé äçæéø àú ðùîúå ìéåöøä ìôðé ëçåãù, áè"å áèáú úùò"á.

(úåãúðå ìðëãúå ìéàåøä øåãøéâ òì îùìåç äñéôåø, ìøâì éåí äùìåùéí ìôèéøú äñá)

  ìåîãéí âàåìä

úåøä ìòúéã ìáåà

çëîé-éùøàì ðúàåå ìéîåú äîùéç, ëãé ùéåëìå ì÷áì àú ääúâìåú äâãåìä ùì çëîú äúåøä ùúäéä àæ (ëôé ùäøîá"í ëåúá áñåó ñôøå). áàéæå äúâìåú îãåáø? äìåà îúï-úåøä äéä ôòí àçú åéçéãä å"äúåøä äæàú ìà úäà îåçìôú". åáëì-æàú äðáéàéí îãáøéí (éùòéä ðà,ã. åøàä åé÷øà-øáä ôøùä éâ,â) òì "úåøä çãùä" åòì ëê ùëì äúåøä ùàðå ìåîãéí áæîï äæä äéà ááçéðú 'äáì' ìâáé úåøúå ùì îùéç (÷äìú-øáä ôøùä éà,ç).

àðå ðåâòéí ëàï, ìîòùä, áùàìú îäåúä ùì äúåøä. úåøú äçñéãåú îñáéøä àú îäåúä ùì äúåøä òì-ôé ääâãøä äîåôéòä áñôø ùîåàì-à (ëã,éâ): "ëàùø éàîø îùì ä÷ãîåðé". îôøù æàú øù"é (îùôèéí ëà,éâ): "îùì ä÷ãîåðé äéà äúåøä". äâãøä æå îñééòú ìðå ìçãåø ìñåã îäåúä ùì äúåøä.

äàåø ëîùì

îäå îùì? ëàùø ÷ùä ìäáéò øòéåï ëìùäå áöåøúå äòöîéú, îùúîùéí áîùì. ëìåîø, îìáéùéí àåúå øòéåï òöîå áãáøéí ÷ìéí å÷øåáéí éåúø ìäáðä, àùø áàîöòåúí ÷ì éåúø ìäáéï àú äøòéåï. îùì äåà àôåà àåúå øòéåï, àê áøîä ðîåëä åôùåèä éåúø. áîùì (ëàùø äåà îùì àîéúé åîåùìí) îöåééí ëì ääéáèéí ùì äøòéåï, åòì-éãå àôùø ìäáéï àú äøòéåï òì ëì ôøèéå, àìà ùäîùì îùîù îòéï ìáåù ìøòéåï äîåôùè.

ìãåâîä, äàåø åäçåùê äâùîééí éëåìéí ìùîù îùì ìàåø åçåùê áòåìí äùëì. äçëîä ð÷øàú àåø åäéòãøä îëåðä çåùê. àãí éëåì ìåîø îùôè ëâåï æä: "ôúçúé àú äñôø åìà äáðúé ùåí ãáø. äééúé ëîå òéååø ùäåìê áçåùê. åìôúò äáøé÷ áîåçé äøòéåï, ëàéìå äàéøå àú äìéìä áæø÷åø òð÷". ëàï àðå øåàéí éôä àú äçôéôä ùáéï äîùì ìðîùì.

éúøä îæå, îåñáø áúåøú äçñéãåú, ùáîùì àîéúé, îùì ùì äúåøä, ìà æå áìáã ùäîùì úåàí àú äðîùì, àìà ùäåà òöîå ðåáò åîùúìùì îîðå. äîùì ùäåáà áãåâîä îîçéù æàú äéèá. 'àåø' ôéøåùå – áäéøåú, âéìåé. ëàùø îãáøéí áîåùâéí âùîééí, áäéøåú ôéøåùä àåø âùîé, åëàùø îãáøéí áîåùâéí äùééëéí ìòåìí äùëì, áäéøåú åàåø ôéøåùí çëîä. æä àåúå ãáø òöîå, äìåáù áëì òåìí ìáåù äîúàéí ìàåúå òåìí, åîàçø ùæä àåúå ãáø áîäåúå, éëåì äàçã ìùîù îùì ìùðé.

ùðééí àåçæéí ëîùì

òëùéå ðåëì ìäáéï àú äîùîòåú ùáäâãøú äúåøä 'îùì'. äúåøä ùàðå îëéøéí, äîãáøú áîåùâéí âùîééí äùàåáéí îäòåìí äæä, äéà îùì áìáã ìúåøä äàîéúéú, úåøúå ùì ä÷á"ä. äúåøä ëôé ùäéà áùåøùä àéðä îãáøú òì ùðé àðùéí ùàåçæéí áèìéú, àå òì îé ùîçìéó ôøä áçîåø. äéà òåñ÷ú áòðééðéí øåçðééí èäåøéí åòãéðéí áéåúø. àìà ùàåúä úåøä òìéåðä äúìáùä áìáåù äâùîé åëê éëåìéí àðå ììîãä. äúåøä ùìôðéðå äéà àôåà îùì áìáã ìúåøä äàîéúéú.

ìàîéúå ùì ãáø, éù áæä àéï-ñåó ãøâåú. îëéååï ùäîøç÷ áéï ä÷á"ä ìáéï òåìîðå äåà àéï-ñåôé, âí äãøâåú ä÷ééîåú áúåøä äï àéï-ñåôéåú. áòåìí äâùîé òöîå àôùø ììîåã àú äúåøä áëîä åëîä øîåú, åâí áòåìîåú äòìéåðéí éù àéï-ñåó ãøâåú áúåøä.

ëéåí àðå éëåìéí ììîåã àú äúåøä ø÷ ëôé ùäúìáùä áîåùâé äòåìí äæä, àáì òì ëê àîøå: "àùøé îé ùáà ìëàï åúìîåãå áéãå". ëùúáåà äâàåìä, ééôúçå ìôðéðå îòééðåú äúåøä äòìéåðéí åðåëì ìäáéï àú äúåøä äèäåøä, ëôé ùäéà ðìîãú òì-éãé ä÷á"ä òöîå. åëê úäéä æå àåúä úåøä, åòí æä – "úåøä çãùä".

  çééí éäåãééí

àéúîø, ùðä àçøé: äëàá åäöîéçä

æå äééúä ùáú ùðöøáä áãí áúåãòú äöéáåø. ùðä çìôä îàæ äøöç äîúåòá ùì îùôçú ôåâì áàéúîø áìéì ùáú-÷åãù. øá äééùåá, äøá ðúï çé (59), çåæø ììéì äãîéí åîñôø òì äùðä ùòáøä òì äééùåá.

÷øåá ìòùøéí ùðä îùîù äøá çé øáå ùì àéúîø. ÷åãí ìëï ìîã áëåìì 'îøëæ äøá' áéøåùìéí. ëù÷éáì òìéå àú äúô÷éã ìà çùá ìøâò ëé äøáðåú áééùåá ä÷èï úäôåê ìîùéîä ÷ùä ëì-ëê. "äééùåá, ä÷øåé òì ùîå ùì àéúîø áï àäøåï äëåäï, äå÷í òì-éãé ùìåùéí åçîù îùôçåú ùì àáøëéí, åòí äæîï öîçðå. ëéåí àéï áééùåá æøí àçéã. éù ëàï ãúééí åìà-ãúééí, ìöã çñéãé çá"ã åáøñìá", îñôø äøá. "äîëðä äîùåúó ìëåìí: àäáä òöåîä ìàøõ-éùøàì".

àéï äøúòä

äèøåø äçì ìäëåú áàéúîø ìôðé àçú-òùøä ùðéí, òí äéøöçå ùì àøéä àøìðãå, ùùîø òì âáòä. îàæ äÄëä äèøåø ôòîéí øáåú. áéï äàéøåòéí äîæòæòéí øöç ùìåùú áçåøé éùéáú 'çéöéí', øöç áðé îùôçú ùáå, åøöç áðé îùôçú ôåâì. "àðçðå îå÷ôéí áùðé ëôøéí òåéðéí, òååøúà – ùîîðå éöàå øåöçé îùôçú ôåâì, åáéú ôåøé÷, ëôø ùäâéò ìùéà áäöîçú îçáìéí áéäåãä åùåîøåï", àåîø äøá.

ìîä äééùåá çùåó ëì-ëê? äøá çé îñáéø: "îàæ äñëí àåñìå ääâðä òì äééùåá ðòùúä îåøëáú. áî÷åí ìééöø äøúòä ìàåîéú, äöáà îâéá ð÷åãúéú. áñåó úåôñéí àú äîçáìéí, àáì àéï àååéøä ùì äøúòä. àðçðå ðâøøéí åìà éåæîéí".

äèåï ÷åáò

äøá çé çåæø ìàåúå ìéì ùáú ðåøà: "ìà äøâùúé èåá áàåúå òøá åäúëåððúé ììëú ìéùåï. áòåã àðé òåìä òì éöåòé, ÷éáìúé äúøòú çéøåí áîòøëú äôðéîéú, òì îçáìéí ùçãøå ìééùåá. éöàúé ìçãø îæëéøåú äééùåá, ìøàåú ëéöã îúîåããéí. ëùùîòúé òì äøöç, çùáúé ø÷ òì ãáø àçã: àéê é÷áìå àú äáùåøä äñáéí îùðé äöããéí. ø÷ äîçùáä òì úâåáúí âøîä ìé æòæåò âãåì.

"éãòúé ùúô÷éãé ëòú îùîòåúé îàåã, ìà ø÷ áãáøé äçéæå÷ ùàùîéò, àìà áòé÷ø áèåï äãáøéí. àí øá àåîø ãáøéí ðùâáéí, àáì òéðéå ëáåéåú, àéï ìæä ëåç. áéåí äùáú ãàâúé ùäúôéìåú ééòøëå áîåòãï, ëé äéä áøåø ìé ùùîéøú äñãø äøâéì äåà çì÷ îäçæøú äáøéàåú äðôùéú".

á÷å äàù

áéîéí ùìàçø äøöç, æøîå àì äøá çé ùàìåú øáåú. "äàéøåò äæä äùàéø äøáä èøàåîåú, åùàìåú ùì àîåðä. äùúãìðå ìäùéá òì ëåìï", äåà îñôø."ìîä ãåå÷à àðçðå? – ðùàìúé ùåá åùåá, åäùáúé: îàæ ùòí-éùøàì çæø ìàøõ-éùøàì, øåá ääøåâéí äéå áéøåùìéí åá÷øáúä, áâìì ùäâåééí îøâéùéí ëé îå÷ãé äëåç èîåðéí áî÷åîåú ä÷ãåùéí. àðçðå çì÷ îäîòøëä. ìáðé-äðåòø äùáúé ùøåá ääøåâéí áöáà äí î'âåìðé' å'öðçðéí', ëé äí äòåîãéí á÷å äàù. âí àðçðå îåöáéí á÷å äàù åçééí áîñéøåú-ðôù".

ùðä àçøé äééùåá ùá ìçéé ùâøä úåññéí. "àéï ëéåí ëîòè î÷åí ì÷ìéèú úåùáéí, äëåì ëàï áúôåñä îìàä áøåê äùí", àåîø äøá åîçééê ìøàùåðä îúçéìú äùéçä. "îëì àéøåò îöòø âãìðå åäúçæ÷ðå. æå äúùåáä ùìðå. áòú äàçøåðä äå÷îä àåìôðä ìáðåú, åá÷øåá ðñééí ìáðåú áéú-ëðñú ÷áò åáéú-îãøù. äòùééä äçéåáéú úðöç".

äøá çé: "äòùééä äçéåáéú úðöç"

  ôéðú ääìëä åîðäâ

ëéáåã àá åàí

ùàìä: àãí ùçù ëé ìà ëéáã àú àáéå åàéîå ëøàåé, àó ùääåøéí òöîí àéï ìäí ùåí èøåðéä òìéå; äàí äåà çééá ìá÷ù àú ñìéçúí, àå ùãéé ìå áúùåáä ðëåðä åáá÷ùú îçéìä îä÷á"ä?

úùåáä: ùàìä æå úìåéä áùàìä àí 'ëéáåã àá åàí' æå îöååä ùáéï àãí ìî÷åí àå âí îöååä ùáéï àãí ìçáøå. ëé áîöååä ùáéï àãí ìçáøå ìà îúëôø äçéñøåï òì-éãé úùåáä áìáã, òã ùéôééñ àú çáøå.

äøîá"ï îôøù ùòùøú äãéáøåú ðçì÷å ìùðé çì÷éí: "çîéùä áëáåã äáåøà, åçîéùä ìèåáú äàãí. ëé ìëáåã äáåøà öéååä ìëáã äàá, äîùúúó áéöéøä...". ìôé æä òé÷ø äîöååä äåà ëáåã äáåøà. î÷åøå áîàîø çæ"ì: "áæîï ùàãí îëáã àú àáéå åàú àéîå, àîø ä÷á"ä: îòìä àðé òìéäí ëàéìå ãøúé áéðéäí åëéáãåðé".

ìòåîú æä, áúìîåã äéøåùìîé ðúáàø ùëéáåã àá åàí äåà áâãø 'ôøéòú çåá', åáôéøåù äîùðä ìøîá"í îðä àú ëéáåã àá åàí áéï äîöååú ùáéï àãí ìçáøå. áñôø äçéðåê îôøù àú èòí äîöååä ëäëøú èåáä ìäåøéí òì ùäáéàåäå ìòåìí.

àãîå"ø ä'öîç öã÷' áéàø, ùàó ùàéï ìëáã àú ëåçåú äèáò, îôðé ùàéï ìäí áçéøä çåôùéú åàéðí àìà "ëâøæï áéã äçåöá áå", àåìí ääåøéí, ùäáéàå àú äàãí ìòåìí ááçéøúí, îâéò ìäí ùëø åëáåã òì ëê.

òì-ôé ãòä æå òåìä ùéù áëéáåã àá åàí çåáä ùáéï àãí ìçáøå, åìëï àí äàãí îøâéù ùìà ëéáã àú äåøéå ëøàåé, òìéå ìá÷ù àú îçéìúí, ðåñó òì äúùåáä ùäåà òåùä ëìôé ä÷á"ä.

î÷åøåú: îùðä ñåó éåîà. ÷éãåùéï ì, ñò"á; ìà ò"á. éøåùìîé åôéä"î ìäøîá"í ôàä ô"à î"à. øîá"ï åøàá"ò ùîåú ë,éâ. ñôø äçéðåê îöåä ìâ, åîðçú çéðåê ùí. àåø äúåøä ô' éúøå (ç"ç òî' â'â). ì÷åèé ùéçåú ëøê ìå òî' 90, åù"ð. àåöø ëéáåã àá åàí ñé' øî ñ"÷ ä åù"ð.