îãåøéí ðåñôéí
	ùéçú äùáåò âìéåï 1308 - ëì äîãåøéí áøöó
	äðàåí ùâéìä àú àîøé÷ä
	éù çãù
	äðñ îúâìä áúåê äèáò
	÷éãåù äçåãù
	ùîçä ùì çñéã
	äðéöåöåú îçëéí
	áëåç äúôéìéï
	ìðöì ëì øâò
	îäôëú éåãàé÷ä ùì àéù àçã
	ëîä òåîãéí òì äáéîä?

îñ' 1308, òøá ùáú-÷åãù ôøùú áåà, â' áùáè ä'úùò"á (27.01.2012)

éåöà ìàåø òì-éãé öòéøé àâåãú çá"ã - äîøëæ (ò"ø)

ú"ã 14 ëôø çá"ã 60840, èì' 072-2770100, ô÷ñ: 03-9606169

òåøê: îðçí áøåã   Ÿ  éå"ø: äøá éåñó éöç÷ äëäï àäøåðåá

 òîãä ùáåòéú

äðàåí ùâéìä àú àîøé÷ä

äàðèéùîéåú îìååä àú äòí äéäåãé áëì éîé ääéñèåøéä ùìå. àðçðå çééí å÷ééîéí ø÷ îùåí ùéù ìðå 'øåòä' äùåîø òìéðå

æòæåò äöéó äùáåò àú äöéáåø áéùøàì ìðåëç äðàåí äàðèéùîé äàøñé ùäùîéò äîåôúé ùì éøåùìéí. øàùé äîãéðä âéðå àú ãáøé äáìò, åàó ÷øàå ìîùèøä ìç÷åø àú äòðééï. åëì-ëê ìîä? îôðé ùäîåôúé ëéðä àú äéäåãéí "öàöàé ÷åôéí åçæéøéí", åäöäéø ëé ñåôí ùì äéäåãéí ìäéùîã.

ëì îé ùòå÷áéí àçø äìê-äøåçåú áòåìí äòøáé, åáëìì æä á÷øá òøáéé éùøàì, çééëå äùáåò çéåê îøéø. ëáø ùðéí äí îðñéí ìäáéà àú äãáøéí ìúåãòú äöéáåø, åôåèøéí àåúí ááéèåì. îëåï äîç÷ø 'îáè ìú÷ùåøú äôìñèéðéú' îùâø áëì ùáåò ãåç îöîøø òì ääñúä äàðèéùîéú äîùúåììú áçñåúä ùì äøùåú äôìñèéðéú – åäú÷ùåøú äéùøàìéú îúòìîú.

áòáø âí âåøîé äùìèåï áéùøàì ðäâå ìäúòìí îäãéååçéí äàìä, ëãé ùìà ì÷ì÷ì àú àùìééú ä'ùìåí'. áòú äàçøåðä ëáø îúééçñéí ìãåçåú äàìä áéúø øöéðåú, åîùøã äçåõ îùúîù áäí ìöåøëé äñáøä. àáì ëîòè ìà îú÷ééí ùåí ãéåï öéáåøé øöéðé òì ëê, ëé äú÷ùåøú äéùøàìéú àéðä øåöä ìãåï áñåâéä æå.

ñòøú äîôä

÷ùä ìäáéï àú äèîðú äøàù äæàú áçåì. äìåà âí îé ùúåîê áîñéøú çì÷éí îàøõ-éùøàì ìòøáéí ëãé ìäùéâ ùìåí àéðå øåöä ìäøâéù îøåîä åìâìåú ùëì äúäìéê äæä ìà äéä àìà àùìéä. àéê àôùø àôåà ìòöåí àú äòéðééí åàú äàåæðééí åìà ìøöåú ìãòú îä çåùáéí åîä àåîøéí áöã äùðé åëéöã øåàéí ùí àú äúäìéê äæä?

ëîä áöéáåø äéùøàìé îåãòéí ìñòøä ùîñòéøä áùáåòåú äàçøåðéí àú äòåìí äòøáé, áò÷áåú äöâú 'îôú ôìñèéï' áîùç÷é ñôåøè á÷èø? áàåúä îôä ùåøèèä 'îãéðú ôìñèéï' òì ùèçé éäåãä åùåîøåï åøöåòú òæä áìáã. áòåìí äòøáé, åáëìì æä á÷øá òøáéé àøõ-éùøàì, äúçåììä ñòøä àãéøä. àéê òìä òì äãòú ìååúø òì 'ôìñèéï äâãåìä', äîùúøòú îï äéí åòã äéøãï?!

áòåã àöìðå îãáøéí òì ôùøä åòì 'ùúé îãéðåú', àöìí ðåúøä ùàéôä àçú áøåøä åò÷áéú – ìçñì àú äîãéðä äéäåãéú åìäôåê àú àøõ-éùøàì ëåìä ì'ôìñèéï' òøáéú. æå äòîãä ùäøùåú äôìñèéðéú îçãéøä ìúåê äöéáåø. ëê ðøàéú 'îôú ôìñèéï' áñôøé äìéîåã. àéï ùí î÷åí ìîãéðä éäåãéú. äàí ìà çùåá ìãòú æàú?

àéï äëøä

ùâøéø àù"ó áäåãå îñáéø áéåîåï äøùåú äôìñèéðéú ('àì-çéàú àì-â'ãéãä' 3.1.12) ëé äòøáéí àîðí äëéøå áòåáãú ÷éåîä ùì äîãéðä äéäåãéú àê ìà áæëåú ÷éåîä: "éù àöìí (àöì äéùøàìéí) ùâéàä øåÉåçú, àå ñáøä îåèòéú, ùáàîöòåúä äí îåìéëéí àú òöîí ùåìì, åäéà ääðçä ùôú"ç î÷áì àåúí åîëéø áæëåú ä÷éåí ùì îãéðúí, åùçîàñ ìáãå äåà ùîúòá àåúí åàéðå îëéø áæëåú ÷éåîä ùì äîãéðä äæàú". äåà îáäéø ùæå èòåú, åëé àéï ôìñèéðé äîëéø áæëåúä ùì îãéðú éùøàì ìäú÷ééí áàãîú 'ôìñèéï'.

äèøâãéä äâãåìä äéà ùäòøáéí àéðí îñúéøéí ëìì àú ëååðåúéäí, åàðçðå áåçøéí áéåãòéï ìà ìøàåú åìà ìùîåò. äàí çìä àöìí äúîúðåú ëìùäé ìàåøê ëì äùðéí ùì åéúåøéí åùéçåú 'ùìåí'? – ìà ãåáéí åìà éòø. ìäôê, äùðàä ðòùúä éå÷ãú éåúø, åøåöçé ðùéí åéìãéí äí äâéáåøéí äðòøöéí áçáøä äæàú.

äàðèéùîéåú îìååä àú äòí äéäåãé áîøåöú ëì ääéñèåøéä ùìå. àðçðå çééí å÷ééîéí ø÷ îùåí ùéù ìðå 'øåòä' äùåîø òìéðå. ðáèç áå, ðòùä àú äãáøéí äðëåðéí, åðâéò àì äâàåìä äàîéúéú åäùìîä.

'ôìñèéï' òøáéú. áìé éäåãéí

  éù çãù

ì÷øàú éåí ääéìåìà

áéåí ùéùé äáà, é' áùáè, éçåì éåí ääéìåìà ùì äøáé ä÷åãí îìéåáàååéèù, àãîå"ø äøéé"ö (øáé éåñó-éöç÷ ùðéàåøñåï), ùðñúì÷ áùðú úù"é. áùáú æå ðäåâ ìòìåú ìúåøä, åìëï îëðñéí îðééðéí øáéí ì÷øéàú äúåøä. áéåí çîéùé ìôðé äù÷éòä îãìé÷éí ðø-ðùîä. áéåí ääéìåìà òöîå ðäåâ ìëúåá 'ôãéåï-ðôù' àçøé äúôéìä, ìäëðéñå ìàçã îñôøéå ùì áòì ääéìåìà åìùìçå ìöéåï ä÷ãåù (îñôø äô÷ñ': 001-718-7234444). áúé-çá"ã áøçáé äàøõ îàøâðéí äúååòãåéåú åëéðåñéí ìøâì äéåí äâãåì, ùáå âí äçìä ðùéàåúå ùì äøáé îìéåáàååéèù.

îôâù áåâøéí

ëéðåñ ùðúé ùì áåâøé áéú-äñôø ìîìàëä áëôø-çá"ã éäéä àé"ä áéåí çîéùé, è' áùáè (2.2), áùòä 6 áòøá, áçãø-äàåëì áîúçí áéú-äñôø. áåâøéí ùìà ÷éáìå äæîðä îúá÷ùéí ìòãëï àú ôøèéäí àöì äøá îùä àãøòé, èì' 054-7770713.

ú÷ìéèåøé äúðéà

äåôéò äú÷ìéèåø äàçøåï áñãøä ÷øåá àìéê äãáø – ñãøä áú úùòä ú÷ìéèåøéí åáä îàåú ùéòåøéí îå÷ìèéí äîáàøéí àú ñôø äúðéà. äùéòåøéí ðîñøéí îôé äøá áøåê åéìäìí, îáéú-çá"ã áðäøéä, åîñáéøéí àú ñôø äúðéà áìùåï áøåøä åîåáðú ìëåì. èì' 054-7770816.

ëðâã ëì äñéëåééí

çáøú ðéöåöåú ùì ÷ãåùä îâéùä àú ëðâã ëì äñéëåééí – çì÷ øàùåï ùì ñøè ìéìãéí, äîçáø àú ú÷åôúðå ìéîé äùåàä. ñéôåø òìéìúé îøú÷. èì' 1-700-704120. http://www.judaica-il.com.

  ùìçï ùáú

äðñ îúâìä áúåê äèáò

äîöååä äøàùåðä ù÷éáìå áðé-éùøàì îôåøèú áôøùúðå. æå îöååú ÷éãåù äçåãù. ä÷á"ä àåîø ìîùä øáðå: "äçåãù äæä ìëí øàù çåãùéí, øàùåï äåà ìëí ìçåãùé äùðä".

äöéååé ðàîø áøàù-çåãù ðéñï, åäçåãù äæä äåâãø "øàù çåãùéí, øàùåï... ìçåãùé äùðä". äãáø ãåøù äñáø. äìåà äçåãù äøàùåï áìåç äùðä äéäåãé äåà çåãù úùøé, åøàù-äçåãù, à' áúùøé, äåà øàù-äùðä. îãåò àôåà îëåðä çåãù ðéñï 'øàù çåãùéí'?

ùúé ãøëé-äðäâä

äùàìä âåáøú òì-ôé äîùîòåú äôðéîéú ùì øàù-äùðä. äåà ð÷øà 'øàù' îùåí ùáå ëìåìä äçéåÌú ùì äùðä ëåìä, ëùí ùäøàù áâåó äàãí îøëæ áúåëå àú äçéåÌú ùì ëì äàéáøéí, åîîðå äí î÷áìéí àú äùôò. îäé àôåà îùîòåú äéåúå ùì çåãù ðéñï 'øàù çåãùéí', áùòä ùëì äùôò ùì äùðä ëåìä ðéúï áøàù-äùðä?

àìà éù ùúé ãøëé-äðäâä ùáäï ä÷á"ä îðäéâ àú äòåìí: ãøê-äðäâä èáòéú åãøê-äðäâä ðéñéú. øàù-äùðä äåà äøàù ùì ãøê-ääðäâä äèáòéú ùì ëì äùðä; åàéìå çåãù ðéñï äåà äøàùåï åä'øàù' ùì ãøê-ääðäâä äðéñéú.

ùéãåã äèáò

ãøê-ääðäâä äøàùåðä äéà äèáòéú, ùáä ä÷á"ä îðäéâ àú äáøéàä áúîéãåú åáìé äôñ÷. ëùîúáåððéí áîäìê äèáòé ùì äáøéàä éëåìéí ìøàåú àú âãåìú äáåøà, ëôé ùäéà áàä ìéãé áéèåé áòöí ÷éåîä åäúðäìåúä ùì äáøéàä.

àê ìòéúéí àðå æåëéí ìøàåú àú ãøê-ääðäâä äùðééä, äáàä ìéãé áéèåé áðéñéí òì-èáòééí, äîùããéí àú îòøëåú äèáò. ãøê-ääðäâä äæàú àéðä úîéãéú å÷áåòä, àìà äéà îúøçùú ëàùø ä÷á"ä øåöä ìâìåú àú éãå ùìîòìä îäèáò. ãøê-ääðäâä äæàú îáèàú àú äëåç äàìå÷é ùìîòìä îâãøé äáøéàä, ùìòéúéí äåà ôåøõ àì úåê äáøéàä åîøàä ìòéï-ëåì àú ùìéèúå ùì ä÷á"ä âí òì äèáò.

çéáåø äãøëéí

òì ëê àåîø ä÷á"ä ùçåãù ðéñï äåà ä'øàù' ùì ääðäâä äðéñéú, åìëï æä âí äçåãù ùáå àéøòä éöéàú îöøéí, ùäééúä îìåÌåä ðéñéí òì-èáòééí ìâîøé, åòã äðñ äâãåì ùì ÷øéòú éí-ñåó. àê úô÷éãå ùì éäåãé ìçáø àú ùúé ãøëé-ääðäâä äàìä, åòì ëê ðàîø: "äçåãù äæä ìëí", åäééðå ùäãáø ðòùÆä òì-éãëí.

òì-éãé òáåãú äúåøä åäîöååú àðå ôåòìéí ùäëåç äàìå÷é ùìîòìä îâãøé äáøéàä éàéø åéúìáù áúåê âãøé äáøéàä òöîä. äðñ îúâìä åáà áúåê äèáò, òã ùäèáò ðòùä ëìé ìâéìåé äòöåí ùì äðñ. çéáåø æä ðòùÆä òì-éãé òáåãúí ùì éùøàì, åäåà îøåîæ áîéìéí "øàùåï äåà ìëí ìçåãùé äùðä" – òì-éãé òáåãúëí éàéø äâéìåé äòì-èáòé áúåê "çåãùé äùðä", áúåê âãøé äèáò åäáøéàä.

(úåøú îðçí ëøê ìè, òî' 220)

  îï äîòééï

÷éãåù äçåãù

ìëí áìáã

"äçåãù äæä ìëí" (ùîåú éã,ã). òì-éãé ùéùøàì é÷ãùå àú äçåãù éæëå áëîä òðééðéí ùäí "ìëí" áìáã: äøçîéí ùðåòãå ìéùøàì, ëîå ùëúåá "åðúï ìê øçîéí"; äáøëåú ùðéúðå ìéùøàì, ëîå ùëúåá "éáøëê"; åäéîéí-èåáéí ùì éùøàì, ëîå ùëúåá "î÷øà-÷åãù éäéä ìëí".

(îãøù øáä)

âí áùòåú çåùê

éùøàì îåðéí ììáðä åàåîåú-äòåìí ìçîä (ñåëä,ëè). àåîåú-äòåìí éëåìåú ìäú÷ééí ø÷ áæîï ùäùîù îàéøä, ëàùø èåá ìäï åëùäàåø îàéø ìäï, àáì ëùùîùï ùå÷òú, äï çãìåú îìäú÷ééí åðòìîåú. ìòåîú æä, éùøàì çééí å÷ééîéí àôéìå áùòú çåùê åàôÅìä. âí áæîðéí ëàìå äí îôéöéí àú àåøí, ëîå äìáðä.

(ùôú àîú)

ëæä øàä å÷ãù

ðú÷ùä îùä òì îåìã äìáðä áàéæä ùéòåø úéøàä åúäéä øàåéä ìé÷ãù. äøàä ìå (ä÷á"ä) áàöáò àú äìáðä áø÷éò åàîø ìå: ëæä øàä å÷ãù.

(øù"é)

áæëåú ä÷èðåú

äìáðä îáèàú àú ä'÷èðåú', ùäøé ìòåîú äùîù, ùäéà "äîàåø äâãåì", äìáðä ð÷øàú "äîàåø ä÷èï". ääøâùä äòöîéú äæå ùì ÷èðåú îáèàú àú ääúáèìåú äîåçìèú ùì äàãí, åòì-éãä äåà æåëä ìëì äâéìåééí äðòìéí ùçæ"ì îåðéí.

(ñôø äîàîøéí úøô"á)

ðòìîú å÷ééîú

á÷éãåù ìáðä ðåäâéí ìåîø "ãåã îìê éùøàì çé å÷ééí", ìøîæ ùîìëåú ãåã îùåìä ììáðä. àó-òì-ôé ùäéà ðòìîú îôòí ìôòí, àéï àéù îô÷ô÷ ô÷ôå÷ ëìùäå á÷éåîä, åáøåø ìå ùäéà úùåá åúéøàä îçãù.

(øî"à)

òì-éãé äéøàä

ëùí ùäìáðä îàéøä ø÷ áùòä ùäéà øçå÷ä îäùîù, ëê éùøàì, ëëì ùäí éøàéí éåúø îä÷á"ä äí æåëéí ìäú÷ãù áéúø ùàú åìäàéø àú äòåìí.

(øáé ãåã îãéðåá)

ð÷åãä æòéøä

áùòä ùî÷ãùéí àú äçåãù, àó ùäìáðä äéà ð÷åãä æòéøä áìáã, áëì-æàú ëáø ðëììéí áä éîé äçåãù ùáäí úâãì åúìê. ëê éùøàì, àó ùøåàéí àåúí ëð÷åãä ÷èðä, òí æä äí äáñéñ ì÷éåîå ùì äòåìí.

(øáé àáøäí-éò÷á îñãéâåøä)

äâàåìä úìåéä áëí

"äçåãù äæä ìëí øàù çåãùéí". çåãù ðéñï, ùäåà çåãù äâàåìä, îñåø ìëí. äåà úìåé áëí, áîòùéëí äèåáéí, åìà áîéùäå àçø.

(òéèåøé úåøä)

  àîøú äùáåò

ùîçä ùì çñéã

àçã îçñéãé ôùéñçä çéáá åéé÷ø îàåã àú äúôéìéï ùìå, ùàáéå ÷ðä ìå ìáø-äîöååä îéãé ñåôø ñú"í éøà-ùîéí åáòì ëúá ðàä áîéåçã. äçñéã äéä îåñø àú äúôéìéï ìáãé÷ä áëì ùðä, åúîéã ðîöàå ììà øáá.

ôòí àçú, áòøåá éîéå ùì äçñéã, áã÷ äñåôø àú äúôéìéï åðçøã ìâìåú ëé çñøä àåú áôøùéåú äúôéìéï. ëìåîø, äúôéìéï äéå ôñåìåú îùòú ëúéáúï. äñåôø ìà éãò àéê é÷áì äçñéã àú äáùåøä, åäìê ñçåø-ñçåø òã ùàîø ìå àú äãáøéí ëäååééúí.

ìúãäîúå äçì äçñéã ìø÷åã áçãø îøåá ùîçä. àçã îáðéå ùàì àåúå ìôùø äùîçä, åäçñéã òðä: "øàä àéæä ðñ! ùååä áðôùê ùäàåú äçñøä ìà äééúä îúâìä, åàæ äééúé ðôèø îï äòåìí áìé ùàðéç úôéìéï ëùøåú àôéìå ôòí àçú áéîé çéé. òëùéå àåëì ì÷ééí àú äîöååä ìôçåú îëàï åìäáà".

  ôúâí çñéãé

äðéöåöåú îçëéí

"ìëì àãí ð÷áòå ðéöåöåú ùöøéëéí ìäúáøø òì-éãå. ëùí ùàñéø îçëä ìâàåìúå, îçëéí äðéöåöåú ìàãí æä ùéáåà åéáøøí" (äøáé äøéé"ö îìéåáàååéèù)

  îòùä ùäéä

áëåç äúôéìéï

øáéí îáðé îùôçúå ùì ôééáì âøéï ðñôå áéãé äðàöéí éî"ù. äåà òöîå äöìéç àê á÷åùé ìäéðöì îöéôåøðéäí. áøòá åá÷åø ðãã áéòøåú ôåìéï, åáìéáå áåòøú ùàéôä òæä ìð÷åí àú ð÷îú ñáúå, äåøéå, àçéå åàçéåúéå.

âìâåìéí øáéí òáøå òì ôééáì, åìà àçú òîã áñëðú ðôùåú, àåìí òì ãáø àçã ùîø îëì îùîø: òì âåôå ðùà úîéã öøåø ÷èï åáå æåâ úôéìéï. àú äúôéìéï ä÷ôéã ìäðéç áëì éåí çåì, âí áîöáéí ëîòè áìúé-àôùøééí, ëîå ááéú-äëìà äøåñé àå ëùäñúúø ááéú-òìîéï.

áðãåãéå òáø àú äâáåì åðëðñ ìøåñéä. äåà ðòöø åáéìä æîï ááéú-ñåäø øåñé. ìàçø îëï ùåçøø, åëàùø ÷øà äöáà äøåñé ìôìéèéí ôåìðéí ìäöèøó ìùåøåú äàøîééä äôåìðéú ùìçîä ìöéãå, äúééöá îéã ôééáì åäú÷áì ìçééì.

îìçîä òæä ðéèùä òì âãåú ðäø åéñìä. ôééáì äéä áâãåã ùçöä àú äðäø áòéöåîå ùì ìéìä. áòáøå äùðé ùì äðäø ä÷éîå ëòéï âùø, åñáéáå ôøùå àú òîãåúéäí. áëì òîãä äéå ëìé ðù÷ îâåÌåðéí åúåúçéí ðâã èð÷éí.

àøéä ñåëîï, çå÷ø åîúòã äùåàä, ìçí àæ áòöîå áàøîééä äôåìðéú, áàåúä îÄú÷ôä ùðòøëä áùéìåá òí äöáà äøåñé. ñéôåøå ùì ôééáì âøéï, ùìçí ìà-äøç÷ îîðå, ðøùí òì-éãå.

äîÄú÷ôä ëùìä. äøåñéí åäôåìðéí ñôâå àáÅãåú ëáãåú. ìàçø ëîä éîé ìçéîä, ùäåúéøå àåúí îåëéí åçáåìéí, äçìéèå äîô÷ãéí ìñâú îéã, áçæøä àì îòáø ìâãú äååéñìä. áàåúä ùòä úôñ ôééáì úðåîä, åëùäúòåøø âéìä ùëì äâãåã ëáø òáø àì îòáø ìðäø.

ôééáì ðùàø ìáãå. äééúä ìå àôùøåú ìúôåñ ñéøä åìçúåø áàîöòåúä àì öéãå äùðé ùì äðäø, áèøí éçãùå äâøîðéí àú äéøé, àåìí ôééáì äçìéè äçìèä àîéöä – ìäéùàø. äåà ÷éååä ëé úæãîï ìéãå ùòú äëåùø ìð÷åí àú ð÷îú áðé îùôçúå.

ìà òáø æîï øá åäâøîðéí äñúòøå ìòáø äðäø. ðéëø äéä ëé ìà äáçéðå áðñéâú äöáà ùòîã îåìí. îèø ëãåøéí åôâæéí ðåøä àì äòîãåú äîéåúîåú ùì äøåñéí. ôééáì äçìéè ìäùéá îìçîä. äåà òáø îòîãä ìòîãä åéøä àì î÷åøåú äéøé. áãøê ðñ äéå ëì ôâéòåúéå îãåéé÷åú. ëì ëãåø àå ôâæ ùéøä âøîå ìàåéá àáÅãåú, òã ùäâøîðéí ãéîå ëé äí ðìçîéí îåì ëåç âãåì åîéåîï. ìàçø ëîä ùòåú ìçéîä ðòöøä äú÷ãîåú äâøîðéí, åäéä ðéëø ëé äí îáåìáìéí.

ìôúò ðæëø ôééáì ëé òãééï ìà äðéç úôéìéï. äåà äåöéà àú äúôéìéï ùì-øàù åäðéç àåúï òì øàùå, úçú ä÷ñãä. äåà éãò ëé ìà éåëì ìäúôìì àú äúôéìä äùìîä, åìëï äøéí àú ÷åìå åæò÷: "ùîò éùøàì, ä' àìå÷éðå ä' àçã!". ÷åìå äúòøáá áîèø ëãåøéí àùø ùø÷å ìéãå, àåìí äåà ìà ðç ìøâò. äåà çù ëé æå äòú ùöéôä ìä.

áøâò ùì äôåâä çùá ùéåëì ìäðéç âí úôéìéï ùì-éã, àìà ùàæ äáçéï áèð÷ åáùðé îùåøééðéí ùì äàåééá äîú÷øáéí àìéå. äåà øõ ìòîãú äúåúç ðâã èð÷éí, åáòåãå îôâéæ àú äèð÷ äîú÷øá, ÷øà ôñå÷éí å÷èòé úôéìä ùòìå áøàùå.

äôâéòåú äéå îãåéé÷åú. ùðé ôâæéí äòìå àú äèð÷ áàù. ôééáì äçì ìø÷åã áúçåùú äåãéä ì÷á"ä äòåîã ìéîéðå. áøâòéí äàìä ðæëø áøé÷åã ùì ùîçú-úåøä, ùäéä øå÷ã òí àáéå, ø' éåñó, ááéú-äîãøù ä÷èï áøåôùéõ, åäåà ÷øà á÷åì, ëîå àæ: "àðà ä' äåùéòä ðà", "÷åîä ä' åéôåöå àåéáéê".

ëì àåúä òú äù÷éôå îô÷ãé äöáà äøåñé åäöáà äôåìðé àì îòáø ìðäø, åìà äàîéðå ìîøàä òéðéäí. äí øàå îçæä äæåé: çééì éçéã øõ îòîãä ìòîãä ëøåç ñòøä, éåøä åôåâò áàåéá, åáúåê ëê øå÷ã å÷åøà ÷øéàåú îùåðåú. äí äéå áèåçéí ùðèøôä òìéå ãòúå, àåìí äãáø ùäôìéà àåúí áéåúø äåà äçôõ äîåæø ùáöáõ úçú ÷ñãúå...

ä÷øá ðîùê. àçã äîùåøééðéí ðôâò àó äåà åòìä áàù. äîùåøééï äùðé ðéñä ìäéîìè, àê ðú÷ò åðòöø. éåùáéå ðéñå ì÷ôåõ îîðå, åäéå ìîèøä ì÷ìéòåúéå äîãåéé÷åú ùì ôééáì.

ä÷øá ðîùê ëì äéåí. òåã ùðé èð÷éí ðéñå ìäú÷øá, åôééáì, á÷øéàú "ëï éàáãå ëì àåéáéê ä'", äòìä âí àåúí áàù. ëì æä ÷øä ìðâã òéðéäí äîùúàåú ùì îô÷ãéå îòáø ìðäø. àú äúôéìéï ùì-éã äðéç ôééáì ìáñåó ø÷ ìàçø øãú äçùÅëä.

äîìçîä äñúééîä. àøéä ñåëîï, ùáòöîå æëä áàåúåú äöèééðåú îàú äöáà äôåìðé, îñôø ëé âí äîô÷ãéí äàðèéùîéí ùì öáà ôåìéï ìà éëìå ùìà ìäëéø áâáåøúå äáìúé-ðúôñú ùì äçééì äéäåãé. ìàçø òéëåáéí øáéí (åáäí âí äòîãúå ùì ôééáì ìãéï òì òøé÷åú...) ÷éáì ôééáì âøéï àú àåú ääöèééðåú äâáåä 'åéøèåèé îéìéèøé'.

ëàùø ùàìåäå áè÷ñ äòð÷ú äàåú îðééï ùàá ëåçåú åàåîõ ðãéøéí ëì-ëê, äåöéà ôééáì áù÷è àú ù÷éú äúôéìéï, ùòìéä ø÷åí ùîå áçåè æäá, åàîø: "äúôéìéï ðúðå ìé àú òåöîåú äðôù åçéæ÷å àú øåçé, åäï âí äèéìå àéîä òì äàåééá".

(òì-ôé äñôø 'úôéìéï', îàú æàá øéèøîï)

  ìåîãéí âàåìä

ìðöì ëì øâò

éöéàú îöøéí äééúä á'çéôæåï', ëôé ùðàîø áòðééï ÷øáï äôñç: "åàëìúí àåúå áçéôæåï" (ùîåú éá,éà). ëê ðàîø âí áñôø ãáøéí (èæ,â): "ëé áçéôæåï éöàú îàøõ îöøéí". áâîøà (áøëåú è,à) åáîãøù (îëéìúà áà ùí) îåñáø ùäéå ùìåùä òðééðéí ùì çéôæåï – "çéôæåï ãùëéðä, çéôæåï ãéùøàì åçéôæåï ãîöøéí" – ãáø äîòéã ùëì òðééðä ùì âàåìú îöøéí äéä ÷ùåø òí 'çéôæåï'.

äâàåìä äòúéãä ãåîä áîåáðéí øáéí ìâàåìä îîöøéí, ëîå ùðàîø (îéëä æ,èå): "ëéîé öàúê îàøõ îöøéí àøàðå ðôìàåú", àåìí áòðééï äçéôæåï ðàîø áîôåøù ùäâàåìä äòúéãä úäéä ùåðä îâàåìú îöøéí. òì äâàåìä äòúéãä ðàîø: "ëé ìà áçéôæåï úöàå", àìà ãåå÷à "áùåáä åðçú úÌÄåÈùÑÅòåÌï" (éùòéä ðá,éá; ì,èå).

éåöàéí áðçú

äñéáä ìäáãì äæä áôùèåú äòðééðéí, ùáâàåìú îöøéí ÷éöø ä÷á"ä àú äæîï ùð÷áò îøàù ìâìåú. äâìåú äééúä öøéëä ìäéåú "àøáò-îàåú ùðä", àìà ùä÷á"ä äéä "îãìâ òì ääøéí", "ãéìâ òì ä÷õ" (ùéø-äùéøéí øáä òì äôñå÷ áùéø-äùéøéí á,ç), åäåöéà àú áðé-éùøàì àçøé îàúééí åòùø ùðéí. ìëï äéöéàä îîöøéí äééúä öøéëä ìäéåú ááøéçä, ëîå ùðàîø: "ëé áøç äòí", ùëï òãééï äééúä àçéæä ìàôùøåú ùì äîùê äâìåú.

àåìí äâàåìä äòúéãä úáåà àçøé ù"ëìå ëì ä÷éöéï", åîîéìà ìà úäéä òåã ëì àçéæä ìòðééðéí ùì âìåú. ìëï ìà éäéä öåøê áçéôæåï, àìà ëåìðå ðåëì ìöàú îäâìåú "áùåáä åðçú".

øáðå äæ÷ï îñáéø æàú áñôø äúðéà (ôø÷ ìà. åøàä ì÷åèé ùéçåú ëøê ëá, òî' 35) áôðéîéåú äòðééðéí, ùäáøéçä îîöøéí îöééðú áøéçä îäøò. áâàåìú îöøéí äéä ä÷á"ä öøéê ìäåöéà àú áðé-éùøàì îù÷éòúí áî"è ùòøé èåîàä, åäøò òãééï äéä ãáå÷ áäí – "äøò ùáðôùåú éùøàì òãééï äéä áúå÷ôå". ìëï äéä öåøê ìáøåç îèåîàú îöøéí áîäéøåú åáçéôæåï.

ìòåîú æä, äâàåìä äòúéãä úáåà àçøé ùéñúééí äáéøåø ùì äèåá îäøò, ëùéú÷ééí "àú øåç äèåîàä àòáéø îï äàøõ" (æëøéä éâ,á). áîöéàåú æå ëáø ìà éäéä öåøê ìáøåç îäøò. ìëï éåëìå ììëú àì äâàåìä áùìååä åáðçú åìà áçéôæåï.

äøâòéí äàçøåðéí

îäòðééï äæä àðå éëåìéí ìäôé÷ ì÷ç çùåá ìæîððå. ëàùø áðé-éùøàì äéå áîöøéí, äééúä éëåìä ìäéåú ìäí îçùáä ùòãééï éù ìäí æîï ìäùìéí åìòùåú àú ëì îä ùöøéê ìôòåì áæîï äâìåú, îëéååï ùìôðéäí òåã ëîä åëîä ùðéí ùì âìåú, ùáäï éåëìå ìäùìéí àú ëì äãøåù – àìà ùä÷á"ä "ãéìâ òì ä÷õ".

àåìí òëùéå, òøá äâàåìä äòúéãä, äìåà ëáø "ëìå ëì ä÷éöéï", åàéï òåã æîï ìäùìéí øâò ùáåæáæ åäåçîõ. òëùéå öøéê ìðöì ëì øâò, ÷åãí ùéáåàå "ùðéí àùø úàîø àéï ìé áäí çôõ" (÷åäìú éá,à. åøàä îñëú ùáú ÷ðà,á). òåã îòè éòáéø ä÷á"ä àú øåç äèåîàä îï äàøõ åìà úäéä òåã äáçéøä áéï èåá ìøò, ùáä – òì-éãé äáçéøä áèåá, îåì äøò ùîúðâã ìå – æåëéí ìëì äãáøéí äðòìéí.

åëê âí áòáåãúå äàéùéú ùì ëì àçã åàçú îéùøàì. éù ìðöì ëì øâò åìà ìåîø "ìëùàôðä àùðä", ëùàúôðä àòùä àú äîåèì òìéé. äìåà ééúëï ùàìä äøâòéí äàçøåðéí ùì æîï äâìåú åúéëó åîéã îîù úáåà äâàåìä äàîéúéú åäùìîä òì-éãé îùéç-öã÷ðå, åìëï ëì øâò é÷ø ëãé ìîìà àåúå áìéîåã äúåøä åá÷éåí äîöååú åáòáåãú äúôéìä, ùäéà 'çåè äùãøä' ìëì äúåøä åîöååúéä (øàä úåøú îðçí ëøê ëâ, òî' 135).

  çééí éäåãééí

îäôëú éåãàé÷ä ùì àéù àçã

äåà áñê-äëåì áï 32, àáì ø' éåàì å÷ñáøâø îáðé-áø÷, äàéù ùîàçåøé äîåúâ 'îìëåú å÷ñáøâø', çúåí òì îäôëú éåãàé÷ä, ùîçìçìú âí àì îâæøéí ìà-ãúééí. áòùø àöáòåúéå äæøéæåú äöìéç äçñéã äçééëï ìäìáéù ìéäãåú öáòéí åòéèåøéí ùäåôëéí ëì úôéìä ìçååéä, åëì ÷øéàä ìãáø çé åúåññ.

"îàæ äéåúé éìã øê áéìéúé ùòåú øáåú òí àáé ááéú-äãôåñ åàäáúé ìñééò áéãå", äåà îñôø. ëùäéä áï úùò àáéå ÷ðä îçùá, åéåàì ä÷èï âéìä îäø îàåã îä àôùø ìòùåú áòæøú äî÷ìãú. äåà äúçéì ìéöåø éöéøåú éäåãéåú îøäéáåú-òéï áîçùá äáéúé, åìàçø ùäúçúï äôê æàú ìî÷öåò.

éäãåú áöáòéí

äîåöø äøàùåï ùéöø äéä ñéãåø úôéìä öáòåðé. "ëãúééí åçøãéí, äè÷ñè äùçåø åäâåôï äúåøðé èáòééí ìðå, àáì öéáåø ìà-ãúé îøâéù ùìà áðåç òí æä", äåà îñáéø. "äçìèúé ìéöåø ñéãåø öáòåðé îåùê-òéï, ëãé ùëì àãí ééäðä ìôúåç àåúå". îëàï äçìä äôøéöä, åáúåê æîï ÷öø òéöá àéï-ñôåø ôøéèé éåãàé÷ä.

"äúçìúé ìäôé÷ àú îåöøé äéåãàé÷ä ëãé ìäúôøðñ îäí", äåà àåîø áâéìåé-ìá, "àáì ëëì ùøàéúé òã ëîä äîåöøéí äàìä î÷øáéí éäåãéí ìéäãåú, äúçìúé ìäøâéù ùæå ùìéçåú. áò÷áåú æàú äùúðúä ëì öåøú äçùéáä ùìé".

îöéàåú åéöéøúéåú

òã äéåí öééø å÷ñáøâø ùù-îàåú öéåøéí. "îàçåøé ëì öéåø éù ìôçåú ùáòéí ùòåú òáåãä", äåà îñáéø. "äöéåø ùòáãúé òìéå éåúø îëåìí äåà 'ëéñà ùìîä'. äù÷òúé áå éåúø îîàúééí ùòåú, åäùúãìúé ìãéé÷ áôøèé äöéåø, òì-ôé äîúåàø áî÷åøåú".

áùéçä òîðå äåà çåùó àçã îñåãåú äî÷öåò: "àðé îöìí úîåðä, îòáéø àåúä ìîçùá, åáåðä òìéä àú äöéåø. äðä", äåà àåîø åîãâéí òì öâ äîçùá, "öéìîúé ùìåùä ÷ùéùéí ìåîãéí úåøä ááéú-îãøù ááðé-áø÷. àðé îùðä àú úååé äôðéí, áåðä ìäí ëåáòéí àçøéí, 'îìáéù' àåúí úìáåùåú òúé÷åú éåúø, îèôì áúôàåøä îñáéá, îøèù ÷îèéí, åëê îú÷áìú éöéøä äîùìáú îöéàåú åéöéøúéåú".

ìà ì÷ôç

åéù âí áòéåú. àéê ìøöåú àú ëì äòãåú, äîâæøéí åäçöøåú? "ëùòáãúé òì îâéìú àñúø, äøàéúé àú äñ÷éöåú ìéãéãéí. àçã îäí äúìåðï ùëì äãîåéåú çñéãéåú, åúää ìîä àéï ùåí ìéèàé. äåñôúé ìéèàé, åàæ äúìåðï àçø òì ÷éôåç äãîåéåú äîæøçéåú áîâéìä. äåñôúé úøáåù òúé÷ ìàçú äãîåéåú. ëéåí, áðéñéåï ìäéçìõ îäúñáåëú äòãúéú, àðé ôùåè îöééø ãîåéåú áúìáåùåú òúé÷åú, åëê àéù àéðå îøâéù î÷åôç".

áúçéìú äãøê äéä ìå çìåí: ìäâéò ìàìó îåöøé éåãàé÷ä. "áùáåòåú ä÷øåáéí äçìåí òåîã ìäúâùí", äåà îöééï. "äúçìúé ìòáåã ìáã, åáîøåöú äæîï öéøôúé àìéé òåæø. ëòáåø ùðúééí ëáø äééúé îå÷ó çîéùä-òùø òåáãéí. ëéåí àðçðå îòñé÷éí ëùáòéí òåáãéí áñðéôéí ùìðå áøçáé äàøõ åäòåìí".

éåôé ùì éåãàé÷ä. å÷ñáøâø òì ø÷ò àçú îéöéøåúéå

  ôéðú ääìëä åîðäâ

ëîä òåîãéí òì äáéîä?

ùàìä: ëîä àðùéí öøéëéí ìòîåã ñîåê ìáéîä áùòú ÷øéàú äúåøä?

úùåáä: áúìîåã äéøåùìîé ðàîø ùìà éòîåã ä÷åøà áúåøä åé÷øà åâí éúøâí (ëîðäâí àæ) ìáãå, àìà "ëùí ùðéúðä äúåøä òì-éãé ñøñåø [=îúååê], ëê öøéê  ìðäåâ áä òì-éãé ñøñåø [=îúåøâîï]". àê áøîá"í åáùåìçï òøåê ðôñ÷ éåúø îæä - ùìà é÷øà äù"õ ìáãå, àìà éòîåã àçø òîå.

áúåñôúà àîøå: "çæï äëðñú äòåîã ì÷øåú, àçã òåîã åîçæÅï òìéå òã ùé÷øà". ôéøù äø"ï, ëãé ùìà ééøàä ëàéìå àéï ëàï ù"õ (=âáàé, äîòìä àú ä÷øåàéí). áîñëú ñåôøéí îãáøéí òì ùìåùä: "àéðå îï äîåáçø ùéòîåã äçæï éçéã ìôðé äúéáä, àìà ùéòîãå òîå àçã ìéîéðå åàçã ìùîàìå, ëðâã ùìåùä àáåú".

äìáåù ôéøù, ùäâáàé, äøùàé ìäòìåú îé ùéøöä,  äåà ëáéëåì áî÷åí ä÷á"ä, åä÷åøà äåà äñøñåø áî÷åí îùä, åäòåìä äåà äî÷áì àú äúåøä áî÷åí ëì éùøàì åáùìéçåúí.

áøåá ÷äéìåú éùøàì ðäâå ùä÷åøà òåîã îùîàì äáéîä, äòåìä òåîã ìéîéðå åäâáàé îùîàìå, åäòåìä ùñééí òåîã îéîéï äòåìä äðåëçé (åéù ùðäâå ùéäéå úîéã àøáòä àðùéí ìéã äáéîä).

ìëï àí äâáàé ð÷øà ìòìåú ìúåøä, éìê îé ùòìä ìôðéå (àå îéùäå àçø) åéòîåã áî÷åîå.

áëì î÷øä, çùåá îàåã ùàçã äàðùéí (ëâåï äâáàé) éò÷åá àçø ä÷øéàä, åéòéø åéú÷ï ëôé äðãøù.

î÷åøåú: éøåùìîé îâéìä ô"ã ä"à. úåñôúà ùí ô"â äé"â. îñëú ñåôøéí ôé"ã äé"ã [ä"è]. øîá"í äì' úôéìä ôé"á ä"æ. ùå"ò àå"ç ñé' ÷îà ñ"ã, ìáåù, îùð"á åòøåä"ù ùí, åôñ÷é úùåáåú ñ"÷ â, åù"ð. åøàä ùå"ò ä÷öø ôì"ä ñ"ã åù"ð.